تفویض اختیار به این معنی است که اختیار یا قدرت لازم برای تصمیم گیری و انجام امور در یک محدوده مشخص به شخص دیگری واگذار کنیم. در واگذاردن اختیار به دیگران باید بپذیریم که حق اشتباه را نیز به آنها می دهیم.اگر مدیریت به معنای دستیابی به نتایج کار از طریق افراد باشد، بنابراین تمام مدیران باید مسوولیت امور را به دیگران تفویض کنند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تفویض اختیار مدیران در فرهنگ اسلامی انجام پذیرفته است. روش تحقیق کیفـی بود که از رویکرد تحلیل مضمون به منظور استخراج مضامین مورد نیاز از منابع دینی مرتبط با تفویض اختیار اسـتفاده شـده اسـت. جامعة آماری این تحقیق شامل کتب دینی (قرآن کریم و نهج البلاغه) و جست وجوی واژة تفویض اختیار و مترادفات آن در آیات و روایات بود که تحلیل مضمون شد تا اینکه شبکة نهایی مضامین شکل گرفت. جهت محاسبة پایایی از روش پایایی باز آزمون و برای بررسی روایی از ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) استفاده شد. بر این اساس، با استفاده از تحلیل مضمون، 82 مضمون پایه و 20 مضمون سازمان دهنده و 7 مضمون فراگیر شناسایی شد. مضامین اصلی در قالب مفاهیمی مانند تناسب مسئولیت و توانایی، نظارت و مراقبت، حسابرسی و حساب‏خواهی، عدم سلب مسئولیت از سطوح بالاتر، مسئولیت‏خواهی، و پاسخگویی شکل گرفت. در نتیجه، یک مدیر زمانی اثربخش خواهد بود که علاوه بر تفویض اختیار بر عملکرد کارکنان نظارت همراه با محاسبه و نیز مؤاخذه و تشویق داشته باشد.

مقدمه: در سال های اخیر، تعداد زیادی از سازمان ها ارتقاء رضایت شغلی، فرآیند توانمندسازی کارکنان و مشارکت آنها در تصمیم گیری را از ضروریات موفقیت خود معرفی کرده اند. هدف از این مطالعه حاضر تعیین میزان همبستگی تفویض اختیار و رضایت شغلی پرستاران می باشد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی - همبستگی بوده و نمونه ها تمامی کارکنان پرستاری بیمارستان دکتر علی شریعتی شهر اصفهان در سال 1389 بودند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناسی، «چک لیست تفویض اختیار رونتری» «Rowntree Delegation Checklist» که اعتبار آن به شیوه اعتبار محتوا و صوری و پایایی آن با ضریب همسانی درونی 0.70 کسب گردیده و «شاخص شرح وظایف کندال و هیولین» «Kendall & Hulin Job Descriptive Index (JDI)» که در مطالعات قبلی ضریب همسانی درونی آن 0.85 گزارش شده است. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS نسخه 17 و از آزمون های آماریT  مستقل، آزمون های اسپیرمن جهت تعیین همبستگی متغییرها، استفاده گردید.یافته ها: همچنین میانگین نمره تفویض اختیار با رضایت شغلی از نظر آماری همبستگی معنی داری نداشتند (r=-0.022، p=0.826).نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که تفویض اختیار، ابزار مدیریتی موثری در افزایش رضایت شغلی پرستاران نمی باشد. در عین حال پژوهش های بیشتر در این زمینه لازم است.

شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی کشور در ده ساله اول انقلاب (68-1358) از قبیل مقتضیات ناشی از جنگ تحمیلی و تحریم اقتصادی، منجر به گسترش حیطه تصدی گری دولت گردید. پیامدهای گسترش حیطه تصدی دولت طی سال های گذشته، افزایش بی رویه مخارج دولت در بودجه، تشدید دیوان سالاری مفرط و در نتیجه ناکارآمدی دولت در کلیه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی بوده است.علیرغم پیش بینی سازوکارهای اصلاحات نظام اداری و کوچک سازی دولت در برنامه های اول و دوم به دلیل عدم انطباق نظام های مدیریتی با مقتضیات اجرای برنامه و همچنین مقاومت طبیعی ساختار نظام اداری کشور در مقابل اصلاحات، این برنامه توفیقی نداشته است. در برنامه سوم توسعه نیز به موضوع اصلاح ساختار اداری کشور و تفویض اختیارات از بخش های ستادی دولت به واحدهای اجرایی در استان ها توجه شده است. در راستای تحقق برنامه سوم توسعه در زمینه تمرکززدایی و افزایش کارایی دولت، طی سال های اجرای برنامه، بخشی از اختیارات تخصصی حوزه های ستادی وزرات بازرگانی به حوزه های بازرگانی استانی تفویض شده است. به منظور ارزیابی عملکرد تفویض اختیار انجام شده، پژوهشی در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی صورت گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از کارایی و اثربخشی در سطح متوسط تفویض اختیار انجام شده بوده و نمره عملکرد تفویض اختیار انجام شده بین 50 تا 60 از نمره 100 می باشد. از جمله مهم ترین دلایل عدم موفقیت کامل تفویض اختیار انجام شده به سازمان های بازرگانی استان ها می توان به عدم کفایت مطالعات امکان سنجی قبل از تدوین برنامه، فقدان استراتژی کلان، ابهام در آیین نامه ها و دستورالعمل های تفویض اختیار، عدم توجه به توانمندسازی و آموزش کارکنان، عدم رعایت تناسب میان اختیارات و مسوولیت های جدید واگذار شده و فقدان مکانیزم های کنترلی و بازخورد اشاره نمود.

زمینه و اهداف اداره ی سازمان های کنونی بدون تفویض قسمتی از اختیارات در سطوح مدیریتی دشوار است. با وجود اهمیت تفویض اختیار به مدیران، به نظر می رسد این مهم در سازمان ها مورد غفلت قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی راهکارهای موثر تفویض اختیار در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت. مواد و روش ها مطالعه ی حاضر در سال 1398 در 2 مرحله انجام شد. در مرحله ی اول، راهکارهای موجود برای افزایش تمایل مدیران به تفویض اختیار از طریق مطالعه ی مروری استخراج شد. در مرحله ی دوم با انجام 18 مصاحبه ی نیمه ساختارمند چهره به چهره فردی و برگزاری یک جلسه ی گروهی متمرکز، راهکارهای موثر و مناسب برای افزایش تمایل مدیران به تفویض اختیار در دانشگاه مورد مطالعه از دیدگاه ذینفعان، شناسایی شد. داده ها در این مرحله با روش تحلیل تماتیک و توسط 2 نفر تحلیل شدند. یافته ها مرور مطالعات، 2 گروه راهکار را در سطح سازمانی و فردی برای افزایش تمایل مدیران به تفویض اختیار نشان داد. تاثیر اجرای راهکارها به صورت کامل در مطالعات قبلی بررسی نشده است. در تحلیل یافته های کیفی 3 تم (شامل اهمیت تفویض اختیار در سطوح مدیریتی دانشگاه، موانع تفویض اختیار در دانشگاه و راهکارهای موثر تفویض اختیار به مدیران در دانشگاه) و 4 زیرتم (شامل شفاف سازی فرایند تفویض اختیار، آموزش نحوه ی تفویض اختیار، استقرار روش های صحیح نظارت و ارزشیابی و استفاده از روش های انگیزشی متناسب با عملکرد مدیران) شناسایی شد. نتیجه گیری با توجه به اینکه مهم ترین مانع برای تفویض اختیار در سطوح مدیریتی مربوط به فرایندها است، پیشنهاد می شود شیوه ی آموزش ها و فرایند ارزیابی عملکرد و پاداش دهی سازمانی در راستای افزایش مهارت و ایجاد انگیزه برای تفویض بیشتر اختیار بازنگری شود. همچنین به منظور سنجش اثربخشی و ملاحظات اجرایی، انجام مطالعه های بیشتری در مورد شیوه ی موثر اجرای راهکارها و پایش و ارزیابی اثرات اجرای راهکارها توصیه میگردد.

هدف اساسی در این مطالعه یافتن راهکارهای عملی برای کاهش تمرکز و افزایش تفویض اختیار به کلیه سطوح در نظام آموزش و پرورش ایران است. با استفاده از روش پژوهش کیفی و انجام مصاحبه با 25 نفر از مدیران و کارشناسان ارشد آموزش و پرورش که در سیاست گذاری ها و تصمیم گیری های این وزارتخانه مشارکت داشته اند. همچنین 20 نفر از صاحب نظران که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع آوری شد. سپس از طریق آمار توصیفی و T استیودنت به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد. نتایج تحلیل های صورت گرفته موید این نکته است که هر دو گروه مصاحبه شونده بر ضرورت انجام تمرکز زدایی تاکید داشته اند. اما اعتقاد مدیران ارشد بر این است که چون آموزش و پرورش تابع نظام سیاسی و حقوقی کشور است و قانون اساسی کشور نیز بر تمرکز تاکید دارد T از این رو تمرکززدایی کاری بعید و مشکل است، ولی انجام تفویض اختیار امکان پذیر است. در صورتی که صاحب نظران بر انجام سریع تمرکززدایی در سطوح آموزش و پرورش تاکید داشتند.